Ерекше балаларға мамандық таңдауға қалай көмектесуге болады?

Бірақ желіде біз жетістікке жеткен және басқалардың жетістіктеріне жетелейтін адамдардың физикалық шектеулері бар екендігі туралы ақпаратты көре аламыз. Сондықтан, егер шынымен қаласаңыз және үнемі дамып отырсаңыз, медициналық диагноздың болуы кәсіби жолда кедергі бола алмайды.

Қазақстанда ерекше жасөспірімдермен жұмысты LeaderZ кәсіптік бағдар беру онлайн-мектебі жұмыс жасайды. Бұл жобаны «Samruk-Kazyna Trust» әлеуметтік жобаларды дамыту Қорының бас әріптесінің қолдауымен құзыреттерді дамыту орталығы «ITeachMe» Қоғамдық қоры іске асырады. Мектеп мамандары ерекше балаларға мамандық таңдауға қалай көмектесуге болатындығы туралы кеңестерімен бөлісті.

«Қазір балалардың басым бөлігі аяқ киім шебері немесе тігін ательесі сияқты салаларда еңбек етеді. Бұл жақсы дағдылар, бірақ көптеген жасөспірімдер мен студенттер өздерін жалақы тұрғысынан қызықты кәсіптерде жүзеге асыра алады. Мысалы, біздің мектепте біз балаларды негізгі компьютерлік дағдыларға үйретеміз: браузермен, электрондық поштамен, қосымшалармен және бағдарламалармен жұмыс, сондай-ақ оларды мобилография, SMM, көпшілік алдында сөйлеу, сторителлинг және т.б. қыр-сырымен таныстырамыз. Мұндай дағдылар дәл қазір еңбек нарығында бағаланады. Осы жылы біз әртүрлі физикалық шектеулері бар 65 студентті бітірдік, бұл ретте олар өте құнды қызметкерлер бола алады», - дейді «ITeachMe» біліктілікті дамыту орталығы қорының директоры Захира Бегалиева.

«ITeachMe» - де жұмыс істейтін Светлана Пономареваның оқиғасы балалар үшін шабыттандыратын мысал бола алады.

«Светлана бізге SMM курсына дағдылары да, жұмыс тәжірибесі де, жұмыс ерекшелігі туралы түсінігі де жоқ студент болып келді. Бірақ, мамандықты игеруге және білім беру бағдарламасынан өтуге деген барлық ұмтылысын көрсете отырып, бүгінде білікті маман болып табылады. Светлананы біз «барлық қолдарға шебер» дейміз. Светлана Қордың әлеуметтік парақшаларын жүргізеді және бірнеше жобаларға жетекшілік етеді. Біздің әріптестеріміз және серіктестеріміз Светлананың арбамен қозғалатынын да білмейді. Бұл физикалық шектеулері бар адамның таптырмайтын қызметкер және рух төзімділігінің үлгісі бола алатындығының жарқын мысалы», - деп бөлісті Захира Бегалиева.

Бұдан бөлек, Қорда физикалық шектеулері бар басқа да қызметкерлер жұмыс істейді, бірақ өздерінің дарындары мен іскерліктерінің арқасында олардың әрқайсысы ұйымға өз пайдасын тигізіп, қызықты идеялар әкеледі.

LeaderZ жобасының коучі және психологы Калмыкова Екатерина айтуынша, балаларды болашақта өзін-өзі дамытуға ешқандай кедергі болмайтындай етіп тәрбиелеу керек. Кәсіптік бейімдеу ерекше жасөспірімдер үшін ешбір айырмашылығы жоқ, тек балалардың физикалық мүмкіндіктерінің шектелуімен ғана ерекшеленеді.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың ата-аналары ерте жастан бастап балалардың қабілеттері мен қалауларын бақылап, балаға неғұрлым қызықты екі бағыттың бірін анықтауы қажет: «адам-адам» және «техника-адам».

 «Адам-адам»

Егер бала «адам-адам» бағытына жақын болса, ол басқа адамдармен қарым-қатынаста өте жақсы, құрдастарымен қарым-қатынаста «ашықтық» бар. Оған шығармашылық мамандықтар, оқыту, тәрбиелеу, құқықтық қорғау, әлеуметтік мамандықтар сияқты бағыттар сәйкес келеді.

 «Техника-адам»

Бала техниканы, машиналарды, компьютерлерді, дизайнерлерді, схемалар мен алгоритмдерді ұнататын болса, онда ол техникалық құрылғыларды, құралдарды жасауға, орнатуға, құрастыруға және жөндеуге, пайдалануға байланысты кәсіби бағыттарға ие.

«Келесі кезеңде, ата-аналар кәсіптік бағдар бойынша мамандарға жүгінген кезде, біз тестілеуді, мысалы, «Амтхауэр тестін» өткіземіз. Бұл тест, бір қарағанда, ұқсас және маңызды емес сұрақтардан тұрады, бірақ талдау жасайтын маман үшін баланың қандай бейімділігі бар екенін көзбен көруге болады», - деп қорытындылады Екатерина Калмыкова.

Содан кейін, баланың жетік дамыған қабілеттері туралы ақпаратқа сүйене отырып, сіз оған жұмыс бағытын таңдауға көмектесе аласыз. Егер таңдау аталған ерекшеліктерге қарап таңдалған болса, онда таңдалған мамандық саласындағы жетістіктер көп күттірмейді.