Girl Power: Қазақстандық әйелдер азаматтық қоғамды қалай өзгертуде

Көбінесе бұл олардың жеке бастарынан өткен оқиғалармен байланысты. Мәселеге тап болып, ондаған мекемелерді аралап, пікірлестерді тауып, өз жобаларын құруды шешеді. Кішкентай идеядан шыққан бұл жобалар уақыт өте келе қоғамға әсер ете алатын деңгейге жетеді. Әдетте, бұл әрқашан оң өзгерістер әкеледі.

Халықаралық әйелдер күні қарсаңында біз сізге бірнеше осындай жобалар мен олардың идеялық шабыттары туралы айтып бергіміз келеді, себебі олар біздің өмірімізді біртіндеп жақсы жаққа өзгертуде.

 
Нұргүл Үлжекова, «Тең мүмкіндіктер әлемі» ҚҚ директоры

4 жылға жуық уақыт бойы «Тең мүмкіндіктер әлемі» қоры бейімделген дене шынықтыруды дамыту үшін жұмыс істеп келеді. Спорт - мүгедек балаларды абилитациялау мен оңалтудың ең үздік әдістерінің бірі және оның тиімділігі дәлелденген.

2017 жылы Нұр-Сұлтан қаласында «ерекше» балаларға арналған алғашқы спорт секциялары ашылды. Сол кезде Нұргүл мен оның пікірлестері уақыт өте келе бейімделген спорт секциялары желісі бүкіл Қазақстан бойынша өсетінін елестетпеген еді. Әрине, бұл туралы тек армандай алды.

Бүгінде «Samruk-Kazyna Trust» Әлеуметтік жобаларды дамыту қорының қолдауымен астанадан басқа Алматы, Шымкент, Ақтөбе, Павлодар, Ақсу, Арал, Қарағанды қалаларында және Жаңаарқа ауданында секциялар ашылды. Осылайша, мүмкіндігі шектеулі 670-тен астам бала спортпен шұғылдануға мүмкіндік алды.

Олар тек жаттығып қана қоймай, халықаралық жарыстарда өнер көрсетіп, жүлделі орындарға ие болуда.

«Жобаны жасауға мені аналық махаббат пен өзімнің «ерекше» баламды инклюзивті қоғамда толыққанды өмір сүріп жатқанын көру арманы шабыттандырды. Өкінішке орай, қазір Қазақстанда мүгедектігі бар адамдарға барлық қызметтер қолжетімді емес, барлық жерде оқыту, спортпен шұғылдану, жұмысқа орналасу арқылы өзін-өзі жүзеге асыруға тең қолжетімділік жоқ», - дейді Нұргүл.

Қоғам қайраткері «алаңдағы жалғыз адам жауынгер емес» екенін түсінді және проблемалық мәселелерді бірге жүйелі түрде шешу үшін мүгедек балалардың ата-аналарын біріктіретін қоғамдастық құрды. «Мен мүгедек адамдардың мүмкіндіктері шектеулі деген стигманы жойғым келеді. Бейімделген спорт бұл пікірді бұрмалауға көмектеседі», - дейді Нұргүл Ульжекова.

Сонымен қатар, Қор директоры КЕҰ-ның қазіргі көшбасшысы - харизмасы мен перспективалы көзқарасы бар гуманизмнің тұрақты қағидаттары бар патриот екеніне сенімді.

«Көшбасшы болу оңай емес, гендерлік теңдік әлі келмеген әлемдегі әйел үшін көшбасшы болу одан да қиын. Бірақ бізде құмарлық, түйсігі мен жанқиярлығы бар ерекше күш бар. Бұл бізді ҮЕҰ-дың ер көшбасшыларынан ерекшелендіреді деп ойлаймын», - дейді Нұргүл Ульжекова.

 

Розалия Рахимова, әлеуметтік кәсіпкер, «Розалия және Эмир» ЖҚ басшысы

2019 жылы ерекше қажеттіліктері бар баланың анасы Розалия батыл қадамға шешім қабылдады: ол өзінің қоғамдық ұйымын құрды және Қызылорда қаласында психикалық ауытқулары бар, психо-сөйлеу дамуының кешігуі және аутистік спектрдің бұзылуы бар балаларға көмек көрсетуге бағытталған «Аутизмді түзету және сөйлеу орталығын» ашты.

«КЕҰ ашылғанға дейін мені тек өзім үшін ғана емес, қоғам үшін де маңызды нәрсе жасағым келетінін сездім. Мен бірнеше жыл бойы шеше алмай келген жеке ауыртпалығымды маңызды аспект деп санаймын. Мен бизнес-модельдерді, маркетингті, қаржыны зерттедім – бәрі балама көмектесу үшін», - дейді Розалия.

КЕҰ ашылғаннан бері шамамен 2 жыл өтті. Ананың айтуынша, оның жолы жеңістер мен көңілсіздіктерден тұрды. Бірақ іс-әрекеттер мен білімдерге негізделген айқын көзқарас оған алға ұмтылуға және мақсаттар мен міндеттерге жетуге көмектесті.

«Әйелдердің табиғаты күшті. Отбасыға, балаларға қамқорлық жасау, үй ошағының жайлылығы, ата-анасына қамқорлық жасау, жеке басының өсуі және т.б., сондай-ақ жеке мәселелерді ғана емес, қоғамдық мәселелерді де шешу - менің ойымша, бұл көптеген ер адамдардың қолынан келмейді. Әйелдің әлеуеті мен күші керемет, кейде біз оны өзіміз түсінбейміз», - дейді Розалия.

«Мен қоғамның ескі түсініктен алшақтап, гендерлік теңдік болатын әлемге келгенін қалаймын. Менің ойымша, бұл мәселе өте өзекті. Әлем өзгеретінін және біз онымен бірге өзгеруіміз керек екенін түсінетін кез келді. Мен қазір цифрлық технологиялар туралы ғана емес, менталитет туралы да айтып отырмын», - дейді кейіпкер.

 

Ләззат Иргалиева, «Батыл» (Смелая) жобасының негізін қалаушылардың бірі

Биыл Қазақстанда 14-17 жастағы жасөспірім қыздарға арналған «Батыл» (Смелая) жобасы іске қосылды. Ол жас қыздарды қолдауға бағытталған және олардың дамуына, жетілуіне, қосымша білім алуына көмектеседі.

Ләззат Иргалиева, жобаның негізін қалаудан алдын бірақ зерттеу жүргізгенін айтады. Өкінішке орай, ерте жүктілік, жасөспірімдерге қатысты зорлық-зомбылық жағдайлары жиі кездеседі. Мұның бәрі біздің кейіпкер мен оның серіктесі Әйгерім Кагарманованы жобаны бастауға итермеледі.

«Бүгінгі таңда Women’s empowerment компаниясының басымдығы - бүкіл әлемдегі әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту. Бізде бұл жобаны ұйымдастыру идеясы пайда болды, басты мақсат – дамып келе жатқан қыздар қауымдастығын құру. Батыл болу дегеніміз - өз эмоцияларыңыз бен сезімдеріңізді білдіру, өз құқықтарыңызды қорғау, өз көзқарасыңызды білдіру, өзіңізді қорғай білу», - дейді Ләззат.

Бүгінде үш бағытта – көшбасшылық қасиеттерді дамыту, жыныстық білім беру, өзін-өзі қорғау дағдылары бойынша түрлі спикерлермен интерактивті воркшоптар өткізіліп тұрады. Бұл жоба қыздардың қарым-қатынас жасай алатын, өзін-өзі ашатын, шешуші бола алатын «ақпараттық вакцинацияның» бір түрі болды.

«Әйелдер, ең алдымен, аналық инстинктке ие, сондықтан олар барлық процестерге көбірек қатысады. Эмпатия, қатысу, қамқорлық – бұл кез-келген бизнесті табысқа жетелейтін шығар. Сонымен қатар, кез-келген ұйымның немесе жобаның көшбасшысы, ең алдымен, өз командасы мен пікірлестері үшін рөлдік модель болуы керек - бұл маңызды пункт», - дейді Ләззат Иргалиева.